BŁĘDY W SERWISOWANIU KLIMATYZACJI

Układ klimatyzacji w rozumieniu jej użytkowników jest systemem bezobsługowym. Jak nie działa to konieczna jest naprawa. To mylne pojęcie. Klimatyzacja przestaje działać w wyniku usterek, które najczęściej powstają z powodu zaniedbania okresowej obsługi.

Klimatyzacja to zamknięty układ pracujący pod wysokim ciśnieniem zawierający czynnik chłodniczy, który jest złożoną substancją chemiczną o szkodliwym wpływie na środowisko i zdrowie człowieka. Te aspekty sprawiają, że obsługą klimatyzacji powinni zajmować się mechanicy mający odpowiednie uprawnienia (Zaświadczenie o Odbytym Szkoleniu zgodne z Ustawą z dnia 15 maja 2015 r. Dz. U. 2015 poz. 881), wiedzę i narzędzia. Ponieważ czynnik chłodniczy w sposób naturalny „ucieka” z układu klimatyzacji poprzez przewody gumowe, układ ten wymaga corocznego serwisu. Serwis przeprowadzony przez fachowy warsztat z użyciem profesjonalnego sprzętu umożliwia działania profilaktyczne, wykrycie symptomów awarii, znalezienie przyczyn awarii i ich usunięcie. Regularny serwis klimatyzacji pozwala również na utrzymanie tego układu przez wiele lat w stanie najwyższej sprawności.

Do najczęstszych błędów jakie popełniają warsztaty serwisujące układy klimatyzacji można zaliczy omijanie etapu diagnozowania układu, zbyt krótki czas utrzymywania niskiego ciśnie podczas tak zwanej próby próżniowej i zalewanie układu zbyt duża ilością oleju. Błędy te znacząco wpływają na stan i sprawne działanie układu w dłuższym okresie czasu.

Diagnostyka układu.

Zwykle warsztat nie dokonuje diagnostyki układu przed przystąpieniem do jego obsługi. Mechanicy nie biorą pod uwagę jakie są konsekwencje ubytku czynnika chłodniczego w układzie, jakie są objawy awarii, jaki jest wpływ poszczególnych elementów układu na pracę całego systemu. Aby nauczyć się diagnostyki systemu klimatyzacji konieczna jest wiedza, można ją zdobyć na szkoleniach, jest także dostępna w dość bogatej literaturze fachowej. Niektóre firmy oferujące części do układów klimatyzacji udzielają mechanikom wskazówek dotyczących diagnostyki i naprawy systemów klimatyzacji. Wiedza z tego zakresu jest dostępna, trzeba tylko chcieć ją poznać.

Zbyt krótki czas utrzymywania niskiego ciśnienia w układzie podczas tak zwanej próby próżniowej.

Podczas serwisu układu klimatyzacji jedną z najważniejszych czynności jakie wykonuje agregat obsługowy jest obniżenie ciśnienia w układzie klimatyzacji i utrzymanie tego ciśnienia przez określony czas. Obniżenie ciśnienia jest konieczne w celu usunięcia z układu wody przedostającej się do systemu przez przewody gumowe. Woda w układzie powoduje korozję elementów trących się w sprężarce, może zamarzać na wejściu do parownika co zmniejsza wydajność klimatyzacji, powoduje także utratę własności smarnych stosowanego w układzie oleju. Większość typowych urządzeń do obsługi klimatyzacji bez problemu obniżą ciśnienie w układzie do 50 a nawet do kilku milibarów. Przy tym poziomie ciśnienia woda zaczyna wrzeć w temperaturze poniżej 20 st. C i może być łatwo i skutecznie usunięta z układu klimatyzacji. Obniżenie ciśnienia powoduje także uwolnienie oleju stosowanego do smarowania sprężarki ze zmieszanego z nim czynnika chłodniczego i wody, co przywraca jego własności smarne i gwarantuje właściwe smarowanie kompresora. Aby uwolnić układ od wody nie wystarczy tylko obniżyć wewnątrz niego ciśnienie. Należy także utrzymać to ciśnienie przez odpowiednio długi czas. Dla większości samochodów osobowych, kabin trucków i kabin samochodów dostawczych czas utrzymania niskiego ciśnienia to 20- 25 minut. Dla wielu mechaników ten czas jest zbyt długi, powoduje blokadę stanowiska pracy – maszyna pracuje i „nic się nie dzieje”, kierowca czeka z niecierpliwością na zakończenie usługi. Mechanicy zatem skracają czas utrzymania niskiego ciśnienia do minimum, do ok. 3-7 minut. Krótszy czas obsługi jednego auta to więcej samochodów obsłużonych, większy dochód, szczególnie w sezonie przed wakacyjnymi urlopami. Z technicznego punktu widzenia jest to bardzo poważny błąd, ponieważ układ nie zostaje należycie osuszony, a stosowany do smarowania sprężarki olej nie odzyskuje swoich wymaganych własności. Takie działanie może powodować zmniejszenie wydajności klimatyzacji, powstawanie korozji wewnątrz układu, a w konsekwencji może doprowadzić do bardzo kosztownej awarii sprężarki.

Prawidłowa obsługa układu klimatyzacji wymaga czasu, skracanie procedur obsługi ma bardzo negatywne konsekwencje, które użytkownik samochodu boleśnie odczuje na własnym portfelu.

Zalewanie układu klimatyzacji zbyt dużą ilością oleju.

Aby sprężarka pracująca w układzie klimatyzacji pracowała prawidłowo musi być smarowana. Jej smarowanie realizowane jest przez dodanie określonej ilości oleju do czynnika, który przetłacza. Olej miesza się z czynnikiem chłodniczym i krążąc w układzie smaruje sprężarkę oraz pokrywa wewnętrzne ścianki wszystkich elementów zabezpieczając jej przed korozją. W czasie obsługi układu klimatyzacji część oleju która zmieszała się z czynnikiem zostaje usunięta z układu. I taką ilość należy wlać do układu przy jego ponownym napełnianiu czynnikiem chłodniczym. W miejsce usuniętego oleju podaje się nowy olej tego samego gatunku. To jest podstawowa zasada. Większość mechaników tej zasady nie przestrzega, dodaje więcej oleju niż zostało z układu usunięte. Jest to robione dla „świętego spokoju” – dodam nieco więcej, będzie pewność dobrego smarowania. Konsekwencją takiego postępowania jest zbyt wysoki poziom oleju w układzie. Prowadzi to do zmniejszenia wydajności klimatyzacji – olej blokuje przepływ czynnika roboczego przez parownik, który słabiej chłodzi powietrze wtłaczane do kabiny. Zbyt wysoki stan oleju powoduje także szkodliwe obciążenie mechaniczne sprężarki, która musi pobierać od silnika samochodu więcej mocy na tłoczenie większej ilości oleju, pociąga to za sobą wzrost zużycia paliwa. Mocno obciążona sprężarka szybciej się zużywa i ulega awariom.

Filtr Osuszający.

Pozostawienie zużytego filtra to kolejny błąd zarówno użytkownika pojazdu jak i warsztatu serwisowego. Filtr osuszający oczyszcza olej stosowany w układzie oraz usuwa wilgoć dostającą się w sposób naturalny przez przewodu gumowe do układu. Wkład osuszający ma swoją określoną pojemność i po zaniku funkcji wchłaniania wody więcej jej nie zaabsorbuje. Filtra nie można zregenerować. Nowy filtr działa w układzie klimatyzacji ok. 3 lata i po tym okresie powinien być wymieniony. Filtr wymienia się także po każdym rozszczelnieniu układu lub jego otwarciu np. w celu wymiany innych części. Można z bardzo dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że pojazd mający więcej niż 3 lata ma już zużyty filtr, a auta z dużym przebiegiem i długą metryką mają jeszcze filtry zamontowane przez producenta. Wymiana filtra to koszt części i robocizny i z reguły ta czynność jest skreślana przez kierowcę z listy koniecznych do wykonania podczas serwisu. Warsztat nie chcąc „odstraszać” klientów nie „naciska” na jego wymianę. Konsekwencją użytkowania starego zużytego filtra jest stałe pogarszanie się pracy układu, co może doprowadzić do uszkodzenia sprężarki.

Zenon Rudak, Kierownik Centrum
Technicznego I Szkoleń